سیگنال دیپلماتیک تهران در میانه درگیری‌ها | عراقچی: حملات را متوقف کنند به مذاکره برمی‌گردیم

رویداد۲۴| همزمان با ورود درگیری‌های نظامی میان ایران و اسرائیل به مرحله حساس - یعنی هدف گرفتن مناطق مسکونی و زیرساخت‌ها از سوی اسرائیل - سید عباس عراقچی با تأکید بر آمادگی تهران برای گفت‌و‌گو، توقف تجاوزات اسرائیل را شرط اصلی بازگشت به دیپلماسی دانسته است. این موضع می‌تواند پنجره‌ای تازه برای مهار بحران بگشاید، به‌ویژه در شرایطی که اروپا خواستار مذاکره و روسیه خواهان میانجیگری است.

با گذشت تقریبا سه روز از حمله اسرائیل به ایران و پاسخ متقابل تهران، حالا در فضای مه‌آلود جنگ و هشدار‌های جهانی، بار دیگر زمزمه بازگشت به مذاکره شنیده می‌شود. عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان در گفت‌و‌گو با شبکه پرس‌تی‌وی، اعلام کرد: «در صورتی که تجاوز متوقف شود، زمینه بازگشت به مسیر دیپلماسی فراهم خواهد بود.»

این نخستین موضع صریح از سوی یک مقام ارشد دیپلماتیک پس از آغاز درگیری‌هاست که مسیر مذاکره را همچنان باز می‌داند. عراقچی تأکید کرده که دفاع مشروع ایران، پاسخی به اقدامات تجاوزکارانه است و در صورت توقف تهدید، تهران نیز مسیر دیپلماتیک را پی خواهد گرفت.»

حمله اسرائیل زیر میز مذاکره زد

پیش از حمله اسرائیل، ایران و آمریکا در حال آماده‌سازی برای دور ششم گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم در مسقط بودند. اروپا نیز از طرح ایران برای احیای توافق هسته‌ای استقبال کرده بود. اما حمله بامدادی اسرائیل در روز جمعه به تاسیسات نطنز و همچنین هدف‌گیری در منطقه پارس جنوبی، مسیر مذاکرات را به حالت تعلیق درآورد. برخی تحلیلگران معتقدند این اقدام، تلاشی عامدانه برای برهم زدن دیپلماسی بود.

ضدونقیض‌های مواضع آمریکا

واشنگتن در روز‌های گذشته به صورت رسمی مسئولیت حملات را نپذیرفته، اما گزارش‌ها حاکی از هماهنگی کامل اطلاعاتی و امنیتی میان آمریکا و اسرائیل است. عراقچی نیز به‌صراحت گفته که ایران «شواهد جدی» از نقش آمریکا دارد و انتظار دارد واشنگتن موضع روشنی در قبال این همکاری اعلام کند.

صدای میانجی‌گری بلندتر می‌شود

هم‌زمان با اظهارات عراقچی، کشور‌های اروپایی از ایران خواسته‌اند وارد مسیر گفت‌و‌گو شود. از سوی دیگر ولادیمیر پوتین نیز آمادگی روسیه برای ایفای نقش میانجی میان ایران و اسرائیل را اعلام کرده است. مسکو هشدار داده که ادامه تنش، ثبات منطقه را به‌طور کامل فرو خواهد پاشید.

دیپلماسی در سایه آتش

اگرچه میدان درگیری داغ است و اسرائیل نشانی از تمایل به آتش‌بس نشان نمی‌دهد، اما اظهارات عراقچی پیام روشنی دارد: راه گفت‌و‌گو هنوز بسته نیست. به نظر می‌رسد ایران مایل است پیام خود را به اروپا و جامعه جهانی منتقل کند؛ اینکه ابتکار عمل هنوز در دست دیپلماسی است، اگر تجاوز متوقف شود.

با این حال، اسرائیل به‌دنبال تضعیف توان هسته‌ای ایران در میدان است و آمریکا نیز با مواضعی دوگانه، مسیر میانجی‌گری را مبهم کرده است. در چنین شرایطی، هرگونه بازگشت به گفت‌و‌گو نیازمند تضمین جدی امنیتی برای تهران خواهد بود—تضمینی که فعلاً نشانه‌ای از آن دیده نمی‌شود.

پیام روشن ایران

جنگ همچنان ادامه دارد، اما ایران پیامی دیپلماتیک ارسال کرده: اگر اسرائیل عقب‌نشینی کند، میز مذاکره هنوز پابرجاست. حال باید دید جامعه جهانی، به‌ویژه اروپا و روسیه، چقدر می‌توانند در عملی شدن این پیام نقش‌آفرینی کنند. آینده دیپلماسی در گرو پایان تجاوز است—و این، آزمونی برای غرب و تل‌آویو خواهد بود.